Her büyük, köklü şehrin büyük şahitleri olur: Tarihçi, şair, ressam, fotoğraf ustası. Çağlar, zamanlar, dönemler geçer giderken, peşpeşe yeni hemşeri kuşakları gelir ve giderken, onlar dikkat kesilir, izleri toplar, sonsuza kayıt düşerler. İnsanların yaşamöykülerini nasıl en iyi fotoğraf albümlerinden okuyabilirsek şehirlerin biyografilerine, otobiyografilerine ulaşmak için de, başvurabileceğimiz en sağlam kaynaklar bu kayıtlardır. Fotoğraf, bir buçuk yüzyıllık geçmişiyle, insanlık tarihinin önde gelen arşivleme teknikleri arasına girmiştir. İstanbul'un, XIX. yüzyılda Abdullah Frères, Sebah, Bergren gibi tutkulu gözcüleri olmuştu. XX. yüzyılı sökebilmek için beslenebileceğimiz birinci şahit şüphesiz Ara Güler'in eşsiz deposudur. Onun özel, bir benzeri olmayan perspektifinde, İstanbul'u doğal özelliklerine, olağanüstü yapılarına, sıradışı sokak örgüsüne indirgemeyen bir yan olmuş hep: Objektifi ile İstanbul' a bakarken, onu İstanbulluyla içiçe görmüş bir sübjektif boyut egemen Ara Güler'de. Bundandır, hayatı dondurmuş hangi karesine, enstantanesine dokunursanız dokunun, birdenbire harekete geçecek duygusunu insana aşılar: Şu vapur bacasından duman tütmeye koyulacak şu köyünden bir daha dönmemek üzere Sirkeci'ye ilk adımını atmış köylü yürüyüşünü sürdürecek, kahve kokusu burnumuza gelecek Boğaz'ın bir akıntısı alıp sizi karşı kıyıya atacaktır. Ara Güler, yarım yüzyılı aşkın bir süredir, şahitliğini, gerçek bir alçak gönüllükle "foto muhabirliği" olarak tanımlıyor. Bana öyle geliyor ki, kendisi ne derse desin, Nedim'den ve Yahya Kemal'den sonra İstanbul'un en güçlü şairi odur. Enis Batur

---